december 4, 2024
Een nevengeul van de Waal stond afgelopen zomer droog vanwege de aanhoudende droogte. Beeld Marcel van den Bergh

Tekort aan neerslag in Nederland dreigt alleen maar groter te worden

Bron: De Volkskrant (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/tekort-aan-neerslag-in-nederland-dreigt-alleen-maar-groter-te-worden~b7b94804/) Nederland is nog niet van de droogte af. Na de langdurige droogte van vorig jaar heeft het onvoldoende geregend om een einde te maken aan het neerslagtekort. Met droog en vrij zonnig weer in het vooruitzicht dreigt dat tekort alleen maar groter te worden.

Een nevengeul van de Waal stond afgelopen zomer droog vanwege de aanhoudende droogte. Beeld Marcel van den Bergh

Uit onderzoek van weerbureau Weeronline blijkt dat er sinds april vorig jaar 121 millimeter minder neerslag is gevallen dan er is verdampt. Normaal is er in deze tijd van het jaar een overschot van 171 mm. De huidige droogte is volgens Weeronline erger dan die van de winter 1976-1977, tot nu toe recordhouder.

Het neerslagtekort is in het zuiden, zuidoosten en oosten van het land veel groter dan in het westen. Dat komt doordat in het binnenland de zon vaker scheen en het daar warmer was dan in het westen. In het binnenland viel ook minder neerslag, aldus Weeronline.

Op dit moment veroorzaakt de droogte weinig problemen. De bovenste laag van de bodem is vochtig van de regenval van de afgelopen maanden en planten groeien nu nog nauwelijks. Dat kan veranderen als in maart en april wortels van planten water beginnen op te nemen en het warmer wordt. Het grondwaterpeil is in veel gebieden nog te laag om planten en landbouwgewassen van water te voorzien als regen uitblijft.

Onherstelbare schade

De regionale verschillen zijn groot. Met name op hoger gelegen zandgronden zijn de grondwatervoorraden nog niet aangevuld, zegt woordvoerster Jane Alblas van de Unie van Waterschappen. Dat geldt onder meer voor Twente, de Achterhoek en delen van Limburg en Noord-Brabant. Als boeren in het voorjaar het land gaan besproeien, gebruiken ze daar vaak grondwater voor. ‘Het kan zijn dat een waterschap een onttrekkingsverbod instelt om onherstelbare schade aan de natuur te voorkomen’, zegt Alblas. De kans dat dit gebeurt acht zij vrij groot, gezien de voorspelde droogte.

De waterschappen bereiden al maatregelen voor om in droge gebieden water vast te houden. Onder meer door sloten af te sluiten. Stuwen, die in deze tijd van het jaar meestal water doorlaten, zullen zo nodig worden dichtgehouden. Het hooggelegen deel van Nederland is voor zijn waterhuishouding volledig afhankelijk van regenwater. Wanneer dat niet valt wordt er alles aan gedaan om het aanwezige water niet weg te laten stromen.

In het lager gelegen, westelijke deel van Nederland is op dit moment voldoende (grond)water. De problemen van de droogte zijn daar niet meer voelbaar. De waterstand in de grote rivieren is al enige tijd normaal. Dit ondanks het feit dat veel smeltwater uit Oostenrijk, waar het veel heeft gesneeuwd, niet via door Nederland stromende rivieren maar door de Donau wordt afgevoerd.

West-Nederland krijgt met de gevolgen van droogte te maken als de watertoevoer door de rivieren zodanig afneemt dat er te weinig tegendruk is voor zout zeewater en verzilting van het water dreigt. Dat is een ernstige bedreiging voor de landbouw. Daar is op dit moment geen sprake van.