april 20, 2024

Column: Waterschappen doen nog te weinig aan waterkwaliteit (column uit Noordkop Centraal)

Gepubliceerd: 23-06-2019 | 16:43:58

Laatst gewijzigd: 23-06-2019 | 16:43:59

Waterschappen doen nog te weinig aan waterkwaliteit. Dat zeg ik niet, maar de stichting Natuur en Milieu die een onderzoek heeft gedaan naar de waterkwaliteit van het buitenwater. Het rapport schetst een somber beeld.

Veel mensen denken, dat als het water helder is de kwaliteit van het water ook goed is.

Het verhaal is heel anders: ons water voldoet niet aan de waterkwaliteitsnormen. Met dank aan onze waterschappen. Die letten veel op waterveiligheid, hoe te voorkomen dat de boel gaat overstromen, een nobele doelstelling daar niet van, maar waterkwaliteit krijgt minder aandacht.

De waterschappen houden de boel af en zeggen: we moeten al zo veel. Dat de waterkwaliteit in onze sloten en vaarten onder de maat is komt door de aanwezigheid van nitraat en fosfaat uit mest, restanten van bestrijdingsmiddelen (bloembollenteelt), riooloverstort en medicijnenresten.

Weliswaar zijn oude problemen zoals industriële lozingen grotendeels opgelost, andere problemen blijven bestaan of zijn zelfs gegroeid. Door de intensieve landbouw blijven er veel mest en bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater terecht komen.

Door klimaatverandering zijn er vaker hoosbuien waardoor riooloverstort plaatsvindt en het oppervlaktewater wordt vervuild met rioolwater.

Vorig jaar is het onderwerp waterkwaliteit aan de orde geweest in het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Dit naar aanleiding van vragen van Arie Lap (Groen, Water & Land).

In de nota Herziening meetnetten en monitoring 2016-2021 staat, dat nieuwe verontreinigingsstoffen zoals geneesmiddelen, hormoonstoffen, microplastics, etc. niet worden gemonitord.

Daar zakt je broek er van af als je dit leest. In de nota wordt de vraag opgeworpen of het nog zin heeft om de bestaande monitoring voort te zetten. Gelukkig wordt er niet gestopt.

De slechte waterkwaliteit in Nederland is voor een belangrijk deel terug te voeren op het Nederlandse voedselsysteem. Nederland is koploper in een efficiënte productie, maar de intensieve landbouw heeft geleid tot forse problemen op het gebied van de waterkwaliteit, schrijft Natuur & Milieu.

De belangrijkste oorzaken zijn het gebruik van mest en bestrijdingsmiddelen in de landbouw.

Beleid dat de oorzaak van deze vervuiling kan aanpakken (bijvoorbeeld het mestbeleid), is niet de verantwoordelijkheid van de waterschappen, noch van het ministerie van I&W, maar is de verantwoordelijkheid van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Dit is een voorbeeld hoe het niet moet.

Centrale regievoering is absoluut noodzakelijk. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) ziet het somber in als de huidige werkwijze wordt voortgezet. Uit de laatste rapportages blijkt dat we nog ver verwijderd zijn van het bereiken van een goede waterkwaliteit.

De waterkwaliteit staat ook onder druk door de aanwezigheid van microverontreinigingen (zoals medicijnresten, hormoonverstorende stoffen en microplastics). Door de vergrijzing van de bevolking neemt de hoeveelheid medicijnresten toe.

Door klimaatverandering en langdurige droogte is er meer verdamping en minder doorstroming, waardoor de kans op hoge concentraties microverontreinigingen toeneemt.

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier trekt € 250.000 uit voor het samen met PWN realiseren van een proevenloods en een demonstratie-installatie voor het verwijderen van microverontreinigingen uit het effluent en het sluiten van de waterketen op de rioolzuiveringsinstallatie in Wervershoof.

De brief van Arie Lap laat zien dat er nog veel te verhapstukken valt om de wateren te ontdoen van giftige stoffen, maar de eerste prille stap in Wervershoof is gezet.

Eugeen Hoekstra