Op donderdag 21 juli jl. heeft de gemeente Zaanstad in samenwerking met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een doorspoelgemaal bij de Jagersplas in Zaandam in werking gesteld om de blauwalgen daar efficiënt te bestrijden. De eerste aanzet voor deze oplossing is gegeven door het KMZ tijdens het blauwalgsymposium op 15 april 2013 in de Vertoeving in Zaandam.
Tijdens dit KMZ-symposium waren er twee inleiders: Guido Waajen, blauwalgdeskundige van het waterschap De Brabantse Delta en Gert van Ee, onderzoeker van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Blauwalgen kunnen erg giftig zijn voor mens en dier en zijn erg gevoelig voor voedselrijk water en hogere watertemperaturen. Door de klimaatveranderingen is dan ook de verwachting dat de blauwalgen steeds meer overlast gaan geven. Ze komen in de hele Zaanstreek voor, maar in het verleden gaven ze vooral in het recreatiegebied en officiële zwemlocatie de Jagersplas in Zaandam veel problemen.
Beide sprekers behandelden tijdens het KMZ-symposium de verschillende oorzaken en de mogelijke oplossingen van de blauwalgproblematiek en bediscussieerden deze met de zaal. Daaronder waren o.a. Cees Fleur en Rob Veenman. Cees Fleur is medewerker van de gemeente Zaanstad en betrokken bij het waterbeheer van de Jagersplas. Rob Veenman is dagelijks bestuurder van het hoogheemraadschap en verantwoordelijk voor integraal waterbeheer, inclusief de zwemwaterbeheer, in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal. Rob is overigens geen onbekende, want in de jaren ’70 was hij coördinator milieuhygiëne en vice-voorzitter van het KMZ. Na afloop van de zaaldiscussie hebben beide heren de mogelijkheden voor de Jagersplas verder besproken en zijn medewerkers van de gemeente en het hoogheemraadschap aan de slag gegaan. Met uiteindelijk een innovatieve en effectieve oplossing voor een vervelend probleem. Dankzij de eerste aanzet vanuit het KMZ.
De Jagersplas is een diepe zandwinput van ongeveer 30 meter diepte, die gebruikt is voor de aanleg van de Coentunnelweg. Er omheen zijn een aantal afgeschermde zwemstrandjes aangelegd: Kuifeend, Fuut/Watersnip en Smient. In eerste instantie is gepoogd om de problemen op te lossen door de aanleg van een doorspoelpomp. Dat leverde onvoldoende resultaat. Na de discussies in 2013 heeft men het idee opgepakt om door te gaan spoelen met water uit de diepe zandpunt. Onder de 4 à 5 meter is het water ook in de zomer vrij koud en daardoor blauwalgvrij.
De nieuwe elektrische doorspoelpomp zuigt het water op tien meter diepte op en pompt het vervolgens langs de strandjes Kuifeend en Fuut/Watersnip. In het begin is uitgebreid geëxperimenteerd met doorspoeltijden en snelheden. Door de pomp de hele dag op volle capaciteit te laten draaien, is de blauwalg zeer efficiënt te bestrijden. Alleen de zwemmers klagen dan over heel koud zwemwater. Op dit moment draait de pomp alleen ’s nachts. Ook dan verdwijnt de blauwalg, terwijl het ondiepe zwemwater overdag voldoende tijd heeft om op te warmen. Kortom, de blauwalg is weg en de zwemmers hebben heerlijk zwemwater tot hun beschikking. De proef is zo succesvol dat er ook gekeken wordt om deze manier op andere plaatsen toe te passen. Voor de zwemlocatie Smient zou een zelfde aanpak mogelijk zijn, maar helaas zijn de kosten daar aan de hoge kant. De gemeente zal daarom de zwemmers aldaar doorverwijzen naar de schone locaties en een andere bestemming aan de Smient geven.
